وب‌سایت محسن قانع‌بصیری معرفت‌شناس، شیمی‌دان، نویسنده و نظریه‌پرداز

مسئله‌ی تکنولوژی در سنت روشنفکری ایران، همیشه بغرنج بوده و در بسیاری از موارد نتوانسته مرز خود را از گفتمان ارتجاعی و ضدتجدد که بعدها سلطه‌ی سیاسی نیز یافت، جدا کند. انجام عملیات‌های فضایی اخیر در کشور‌های مختلف از جمله در امارات و آمریکا و فرستادن کاوشگر به سطح سیاره‌ی مریخ، برخی از گزاره‌های آشنا در نزد برخی از اندیشه‌ورزان چپ درباره‌ی تکنولوژی را زنده کرده است و مطالعه برخی از یادداشت‌ها موجب شد من این پرسش‌ها را با خودم مطرح کنم: آیا می‌توان شوق دیدن عکس‌ها و تصاویری که کاوش‌گر مریخ برای ما فرستاده است را نادیده گرفت و آن را یک‌سر به منافع قدرت سیاسی ربط داد؟ آیا عطش ما برای فهم امکانات و وسایلی که چنین کاوشی را ممکن کرده است، صرفا ناشی از سادگی ماست و این‌که ما مسحور تبلیغات رسانه‌ها قرار گرفته‌ایم؟ آیا میل به مکاشفه صرفا میل به تخریب طبیعت و سلطه بر آن است؟

یکی از مهمترین ویژگی های یک جامعه روبه توسعه را باید در شاخص مفهومی جستجو کرد که آن را امنیت فعال نام می گذاریم. امنیت فعال یکی از مقولاتی است که به چهار نکته مهم زیر اشاره دارد:

غرب‌زدگی، نوشته‌ی جلال آل احمد متن مهمی برای تاریخ ایران معاصر است. از این نظر که می‌توان آن را عصاره و جانمایه‌ی تفکری دانست که چه درست و چه غلط یکی از بنیان های اساسی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را تشکیل می دهد. جلال آل احمد با اینکه خود یکی از چهره های اصلی و مهم نقد روشنفکری ایران در دهه‌ی سی و چهل بود، اما همین وجه نقّادانه ی او- که کمتر خوشایند هم نسلانش قرار داشت- در آثار غیر داستانی اش چون “در خدمت و خیانت روشنفکران” و “غرب‌زدگی” فیگور تازه‌ای از روشنفکر/منتقد را پدید آورد.

Music as an art has its own special history; emergence of a singer, of an instrumentalist and then the emergence of the strong character of a composer covers three significant phases of the art of music. With the emergence of composer which was simultaneous with the emergence of the language of music, this art managed to offer a domain for criticism for its composer; a procedure which led to a magnificent variety and evolution in musical production. Even though the conflicts between singers and instrumentalists have not met their end in the Iranian society and while singers can achieve high, instrumentalists have yet to play behind curtains . In a special era, with the efforts of musicians such as Ali Naghi Vaziri (1887-1979) and Rouhollah Khaleghi (1906-1965), glimmers of a composing era started to glow bearing fruit in Khaleghi’s achievement as Iran’s first professional composer. Khaleghi made his reputation as a composer while Vaziri deserved to pioneer this path. By then Vaziri was well-known as a Tar player.

مقاله ای که پیش رو دارید، نوشته محسن قانع بصیری است در مورد “خودآموختگی و خلاقیت” که این مقاله به بهانه گردهمائی هنرمندان خودآموخته که جمعه آتی ۲۵ اردیبهشت ماه، در روستای دریکنده بابل زادگاه مکرمه قنبری برگزار میشود، به انتشار می رسد: خود آموختگی اصولا مقوله ای معرفتی است که طی آن، موضوعی که باید آموخته شود چون نقطه ای روشن از انتهای خیال برجسته و برجسته تر می شود. یکی از ضعف های نظام مدرسی آن است که فاقد تحریک هدف و خواسته یا آندو به مثابه نقطه روشن برای وصال و تجلی آن می باشند و موضوع علم یا هنری را که می خواهند پرورش دهند از قلمرو خیال خارج می سازند.

برای درک مفهوم خود آموختگی در قلمرو هنر در آغاز لازم است روند تحرک و زایش اثر هنری را مورد توجه قرار دهیم. در قلمرو هر شناختی، هر پدیداری را می توان از دو زاویه نگاه کرد. اولین نوع نگاه عقلانی و کاربردی است. این نگاه رو به منطق ها یا همان عقولی دارد که تابحال یافته شده اند یعنی از جنس گذشته است. این عقول را می توان به سهولت از مدرسین فراگرفت و بکار برد.

The year 1396 (21 March 2017-20 March 2018) was the most sorrowful year for HarmonyTalk journal. One month after holding HarmonyTalk’s 13th establishment anniversary in Mohsen Ghanebasiri’s house in Tehran in April 2017, he passed away at the age of 68. Mohsen Ghanebasiri was the prominent HarmonyTalk author.

او طی این سال‌ها بسیار رنجید، اما ندیدم کسی را برنجاند. نهاد قانع بصیری با نیکی کم‌همتا و سرشت آسمانی آمیخته بود. او چرخ از کار افتاده اندیشه را در ما به حرکت درآورد و دوام انسانیت را در ما برانگیخت. او یگانه‌ترین استادی بود که از نزدیک‌ دیدم.

یادداشت وارده؛ به بهانه یادبود، به دلیل قصور گذری بر زندگی متفکر تنها و تأملی بر وضع اسفناک روشنفکری در ایران محسن قانع بصیری بسیار دقیق نیازهای حال حاضر جامعه ایرانی را درک کرده بود. عجب آنکه آخرین آثارش در نقد جریان روشنفکری و نیز وضعیت دموکراسی در ایران دقیقاً …

مرحوم قانع بصیری پژوهشگری پرکار و نظریه‌پردازی توانا بویژه در زمینه فرهنگ صنعتی شدن بود. همچنین در عرصه روزنامه‌نگاری در نوع خود صاحب سبک بود و شاگردان زیادی را در این حوزه پرورش داد. ماهنامه کیمیا، نخستین نشریه تخصصی پتروشیمی بود و سپس سردبیری ماهنامه مدیریت و مجله آریانا گردشگر از جمله نشریاتی بودند که وی سردبیری آنها را به عهده داشت. در آخرین بخش از تجمیع آثار نامبرده، قریب به ۷۰۰ عنوان مقاله از وی در این مجلات و سایر مجله‌ها و روزنامه‌ها گردآوری شده است.