مسئلهی تکنولوژی در سنت روشنفکری ایران، همیشه بغرنج بوده و در بسیاری از موارد نتوانسته مرز خود را از گفتمان ارتجاعی و ضدتجدد که بعدها سلطهی سیاسی نیز یافت، جدا کند. انجام عملیاتهای فضایی اخیر در کشورهای مختلف از جمله در امارات و آمریکا و فرستادن کاوشگر به سطح سیارهی مریخ، برخی از گزارههای آشنا در نزد برخی از اندیشهورزان چپ دربارهی تکنولوژی را زنده کرده است و مطالعه برخی از یادداشتها موجب شد من این پرسشها را با خودم مطرح کنم: آیا میتوان شوق دیدن عکسها و تصاویری که کاوشگر مریخ برای ما فرستاده است را نادیده گرفت و آن را یکسر به منافع قدرت سیاسی ربط داد؟ آیا عطش ما برای فهم امکانات و وسایلی که چنین کاوشی را ممکن کرده است، صرفا ناشی از سادگی ماست و اینکه ما مسحور تبلیغات رسانهها قرار گرفتهایم؟ آیا میل به مکاشفه صرفا میل به تخریب طبیعت و سلطه بر آن است؟
بیشتر بخوانید »بسط مفهوم امنیت در توسعه فرهنگی جامعه
یکی از مهمترین ویژگی های یک جامعه روبه توسعه را باید در شاخص مفهومی جستجو کرد که آن را امنیت فعال نام می گذاریم. امنیت فعال یکی از مقولاتی است که به چهار نکته مهم زیر اشاره دارد:
بیشتر بخوانید »تئوری توسعه بهجای تئوری توطئه
غربزدگی، نوشتهی جلال آل احمد متن مهمی برای تاریخ ایران معاصر است. از این نظر که میتوان آن را عصاره و جانمایهی تفکری دانست که چه درست و چه غلط یکی از بنیان های اساسی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را تشکیل می دهد. جلال آل احمد با اینکه خود یکی از چهره های اصلی و مهم نقد روشنفکری ایران در دههی سی و چهل بود، اما همین وجه نقّادانه ی او- که کمتر خوشایند هم نسلانش قرار داشت- در آثار غیر داستانی اش چون “در خدمت و خیانت روشنفکران” و “غربزدگی” فیگور تازهای از روشنفکر/منتقد را پدید آورد.
بیشتر بخوانید »A year without Mohsen Ghanebasiri
The year 1396 (21 March 2017-20 March 2018) was the most sorrowful year for HarmonyTalk journal. One month after holding HarmonyTalk’s 13th establishment anniversary in Mohsen Ghanebasiri’s house in Tehran in April 2017, he passed away at the age of 68. Mohsen Ghanebasiri was the prominent HarmonyTalk author.
بیشتر بخوانید »او رنجید اما کسی را نرنجاند
او طی این سالها بسیار رنجید، اما ندیدم کسی را برنجاند. نهاد قانع بصیری با نیکی کمهمتا و سرشت آسمانی آمیخته بود. او چرخ از کار افتاده اندیشه را در ما به حرکت درآورد و دوام انسانیت را در ما برانگیخت. او یگانهترین استادی بود که از نزدیک دیدم.
بیشتر بخوانید »گذری بر زندگی متفکر تنها و تأملی بر وضع اسفناک روشنفکری در ایران
یادداشت وارده؛ به بهانه یادبود، به دلیل قصور گذری بر زندگی متفکر تنها و تأملی بر وضع اسفناک روشنفکری در ایران محسن قانع بصیری بسیار دقیق نیازهای حال حاضر جامعه ایرانی را درک کرده بود. عجب آنکه آخرین آثارش در نقد جریان روشنفکری و نیز وضعیت دموکراسی در ایران دقیقاً …
بیشتر بخوانید »فرایند فرهنگی شدن تحولات صنعتی در پاتوقهای ارتباطی رخ میدهد
مرحوم قانع بصیری پژوهشگری پرکار و نظریهپردازی توانا بویژه در زمینه فرهنگ صنعتی شدن بود. همچنین در عرصه روزنامهنگاری در نوع خود صاحب سبک بود و شاگردان زیادی را در این حوزه پرورش داد. ماهنامه کیمیا، نخستین نشریه تخصصی پتروشیمی بود و سپس سردبیری ماهنامه مدیریت و مجله آریانا گردشگر از جمله نشریاتی بودند که وی سردبیری آنها را به عهده داشت. در آخرین بخش از تجمیع آثار نامبرده، قریب به ۷۰۰ عنوان مقاله از وی در این مجلات و سایر مجلهها و روزنامهها گردآوری شده است.
بیشتر بخوانید »تاریخ تحلیلی صنعت در ایران
ایران در آستانه تولد جهان صنعتی؛ صنعت از صفویه تا مشروطه؛ تأثیر روابط ایران با فرانسه و روسیه بر توسعه صنعتی ایران؛ اصلاحات در دورۀ قاجار؛ اقدامات امیرکبیر؛ رویارویی ایران با جهان مدرن؛ نیروی انسانی؛ اصناف صنعتی در ایران؛ صنعت و محیط زیست؛ صنعت در سفرنامههای خارجی؛ تحلیل زمینهای فرهنگ و صنعت؛ مدل سیبرنتیکی یک سیستم صنعتی؛ و اصول اصلی روش تحلیل تاریخ تحول در صنعت مباحث مطرحشده در کتاب هستند.
بیشتر بخوانید »سخنرانی محسن قانع بصیری در نشست اولین سالگرد تاسیس سایت زنان موسیقی
«در جریان تربیت فردی، انسان هنگام تولد، کاملن وابسته است. رابطه ی محیط و والدین با او رابطه ای است فرمانی. دنیایی از نسبیت ها در این فرامین وجود دارد و لذا این فرامین، فرامین سیاسی هستند. در اقتصاد اما رابطه دو سویه است و براساس منطق های مشترک و برهمین اساس، مفهوم دموکراسی و فردیت به وجود آمده است. شرط حضور اقتصاد در یک جامعه، فردیتی است که قدرت تصمیم گیری داشته باشد.»
بیشتر بخوانید »اگر موسیقی نبود چه دنیایی داشتیم؟
نوشته ای که پیش رو دارید، کوششی است برای یافتن گوهر معنوی موسیقی؛ گوهری که بدون شناخت آن، ارزش موسیقی و هنر در عصر ما مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. در این نوشتار محسن قانع بصیری، به راز جاودانگی آثار درخشان موسیقی، توانایی موسیقی در گشایش منظری منشور وار …
بیشتر بخوانید »