مسئلهی تکنولوژی در سنت روشنفکری ایران، همیشه بغرنج بوده و در بسیاری از موارد نتوانسته مرز خود را از گفتمان ارتجاعی و ضدتجدد که بعدها سلطهی سیاسی نیز یافت، جدا کند. انجام عملیاتهای فضایی اخیر در کشورهای مختلف از جمله در امارات و آمریکا و فرستادن کاوشگر به سطح سیارهی مریخ، برخی از گزارههای آشنا در نزد برخی از اندیشهورزان چپ دربارهی تکنولوژی را زنده کرده است و مطالعه برخی از یادداشتها موجب شد من این پرسشها را با خودم مطرح کنم: آیا میتوان شوق دیدن عکسها و تصاویری که کاوشگر مریخ برای ما فرستاده است را نادیده گرفت و آن را یکسر به منافع قدرت سیاسی ربط داد؟ آیا عطش ما برای فهم امکانات و وسایلی که چنین کاوشی را ممکن کرده است، صرفا ناشی از سادگی ماست و اینکه ما مسحور تبلیغات رسانهها قرار گرفتهایم؟ آیا میل به مکاشفه صرفا میل به تخریب طبیعت و سلطه بر آن است؟
بیشتر بخوانید »محسن قانع بصیری: تأمل در دیالکتیک سه جزیی، تنها راه نجات!
گفتگوی محمد میلانی با محسن قانع بصیری در روزنامه اعتماد استاد خیلی متشکرم از این که دعوت بنده را پذیرفتید. در واقع نیت ما بر این شد که کتاب «ما و جهان نیچهای» بیژن عبدالکریمی مبدا بحث ما شود و در واقع از آنجا به گونهای پیش برویم که وارد …
بیشتر بخوانید »وقتی نظریات مارکس رنگ میبازند
نویسنده کتاب «مارکس و تکنولوژی» نظریات مارکس درباره اقتصاد و سیاست را در عصر حاضر ناقص خواند و گفت: در عصر کنونی برخلاف گذشته، کار عامل متغیر است، نه کالا. اکنون رابطه سرمایهدار و نیروی کار با دوران حاکمیت اتوماسیون فرق دارد، زیرا سرمایهداری نظیر «بیل گیتس» با کارمندانش سر یک میز نهار میخورد!
بیشتر بخوانید »جدل فرهنگی یا فحاشی و هتاکی؟
تفاوت و تمایز جدل فرهنگی با جدل سیاسی در آن است که در جدل فرهنگی سر انجام با مکاشفه بخشی از حقیقت از طریق تحلیل و نقد روبهرو میشویم، اما در جدل سیاسی داستان عبارتست از اعمال نظر یکی بر دیگری به هر طریق ممکن، و با هر وسیلهای که بشود، حتی اگر به حذف نیروی مقابل بینجامد. شاید غرض سهراب سپهری از اینکه میگفت من قطاری دیدم که سیاست میبرد و چه خالی میرفت از آن رو بود که تنها نتیجهای که جدل سیاسی دارد خالی کدرن آدمی از نیروهایی است که او را به اندیشیدن وامیدارد.
بیشتر بخوانید »مارکس و تکنولوژی
به هر صورت کار را باید آغاز و پایان دومین مرحله زیستن آدمی که استقلال است دانست - محسن قانع بصیری (مارکس و تکنولوژی)
بیشتر بخوانید »قانع بصیری: توده ای ها به معرفی مارکس واقعی علاقه ای نداشتند
محسن قانع بصیری در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران عنوان کرد: ترجمه درست و مناسب از کتابهای مارکس در سالهای پس از انقلاب در ایران منتشر شد. دانشجویان و علاقهمندان به فلسفه در سالهای قبل از انقلاب حتی خواب داشتن و مطالعه کتابهای «هجدهم برومر لوئی بناپارت» و «دستنوشتههای اقتصادی و فلسفی» را نیز نمیدیدند. وقتی این کتابها مطالعه نشوند، به هیچ عنوان نمیتوان با بنمایههای اصلی فلسفه مارکس آشنا شد.
بیشتر بخوانید »پرسش از اندیشه مارکس
پرسش از اندیشه مارکس، پرسش از چگونگی تحولات اجتماعی است. بر این اساس تحلیل ما از اندیشه مارکس نیز با همین پرسش آغاز میشود. به طور کلی و در رابطه با اندیشه مارکس می توان موضوع تحولات اجتماعی را با یک پرسش اساسی آغاز کرد. از منظر اقتصاد سیاسی آیا موضوع تضاد میان کار و سرمایه میتواند به عنوان یک تضاد و تامل و اصلی در عصر سرمایهداری عمل کند یا آن که این تضاد نیز تابع موقعیتی است که نیروهای مولد در آن قرار دارند و پرسش هم این است که چرا باید در آنتاگونیسم این تضاد، تنها اقتصاد سیاسی وارد میدان شود و اثری از فرهنگ نیست.
بیشتر بخوانید »نظریه تمدنهای چهارگانه و «تاریخ تحلیلی صنعت در ایران»
نخستین جلد «تاریخ تحلیلی صنعت در ایران» به قلم محسن قانع بصیری منتشر میشود. نویسنده در این کتاب با طرح نظریه تمدنهای چهارگانه به تحلیل تاریخ صنعت در ایران پرداخته است. قانعبصیری همچنین کتاب «پستمدرنیسم و تکنولوژی» را در دست تالیف دارد.
بیشتر بخوانید »