Music as an art has its own special history; emergence of a singer, of an instrumentalist and then the emergence of the strong character of a composer covers three significant phases of the art of music. With the emergence of composer which was simultaneous with the emergence of the language of music, this art managed to offer a domain for criticism for its composer; a procedure which led to a magnificent variety and evolution in musical production. Even though the conflicts between singers and instrumentalists have not met their end in the Iranian society and while singers can achieve high, instrumentalists have yet to play behind curtains . In a special era, with the efforts of musicians such as Ali Naghi Vaziri (1887-1979) and Rouhollah Khaleghi (1906-1965), glimmers of a composing era started to glow bearing fruit in Khaleghi’s achievement as Iran’s first professional composer. Khaleghi made his reputation as a composer while Vaziri deserved to pioneer this path. By then Vaziri was well-known as a Tar player.

مقاله ای که پیش رو دارید، نوشته محسن قانع بصیری است در مورد “خودآموختگی و خلاقیت” که این مقاله به بهانه گردهمائی هنرمندان خودآموخته که جمعه آتی ۲۵ اردیبهشت ماه، در روستای دریکنده بابل زادگاه مکرمه قنبری برگزار میشود، به انتشار می رسد: خود آموختگی اصولا مقوله ای معرفتی است که طی آن، موضوعی که باید آموخته شود چون نقطه ای روشن از انتهای خیال برجسته و برجسته تر می شود. یکی از ضعف های نظام مدرسی آن است که فاقد تحریک هدف و خواسته یا آندو به مثابه نقطه روشن برای وصال و تجلی آن می باشند و موضوع علم یا هنری را که می خواهند پرورش دهند از قلمرو خیال خارج می سازند.

برای درک مفهوم خود آموختگی در قلمرو هنر در آغاز لازم است روند تحرک و زایش اثر هنری را مورد توجه قرار دهیم. در قلمرو هر شناختی، هر پدیداری را می توان از دو زاویه نگاه کرد. اولین نوع نگاه عقلانی و کاربردی است. این نگاه رو به منطق ها یا همان عقولی دارد که تابحال یافته شده اند یعنی از جنس گذشته است. این عقول را می توان به سهولت از مدرسین فراگرفت و بکار برد.

گفتگوی محمد میلانی با محسن قانع بصیری در روزنامه اعتماد استاد خیلی متشکرم از این که دعوت بنده را پذیرفتید. در واقع نیت ما بر این شد که کتاب «ما و جهان نیچه‌ای» بیژن عبدالکریمی مبدا بحث ما شود و در واقع از آنجا به گونه‌ای پیش برویم که وارد …

سالی که گذشت در کنار تمام اندوه ها و غم هایی که به جای گذاشت، تلخ ترین سال برای ژورنال گفتگوی هارمونیک بود. تنها یک ماه از جشن تولد سیزده سالگی سایت در منزل زنده یاد محسن قانع بصیری می گذشت که خبر شوکه کننده درگذشت این دانشمند برجسته به ما رسید. مقام علمی و گستره نظریه های محسن قانع بصیری در جایگاهی است که حتی مرور آرا و اندیشه های او نیز نیازمند پژوهشی عمیق و چند بعدی است؛ شناخت دستگاه فکریِ وی، مخاطب را از معابر فلسفه، جامعه شناسی، اقتصاد، اخلاق و… می گذراند تا به یک نگاه منشوری از مسائل برساند.

آموزش در کلیت خود نظامی است که می‌تواند قدرت‌ برون‌گیری و درون‌زایی دانش را در استفاده‌کنندگان خود پدید آورد. به همین مناسبت نیز آموزش از سه مرحله سوادآموزی، (برون‌گیری علامات) ، علم‌آموزی (برون‌گیری دانایی موجود) و زایش علم (ایجاد قدرت تحلیل انتقادی و یا زایای علوم) عبور می‌کند. مراحل اول و دوم آموزش را، آموزش‌های مدرسی یا آسکولاستیک و مرحلهء سوم را آموزش‌های خلاق یا معرفتی نام‌ می‌گذاریم. به طور کلی ساختارهای آموزش در دوران‌های اول و دوم را ساختارهای دو جزیی می‌نامند.

یادم می‌آید در کلاس چهارم دبیرستان در درس شیمی‌ تجدید شدم. این خود علتی بود که نشان می‌داد من از این‌ درس‌گریزانم. خدایش بیامرزد در دبیرستان دارالفنون معلمی‌ بود به نام‌ «کوشا»، روز اول که آمد سر کلاس طوری درس‌ می‌داد که گاه ما خندمان می‌گرفت. معلمانی که تا به حال‌ دیده بودم می‌آمدند و خیلی جدی و خشک درسشان را می‌دادند و می‌رفتند. اما این معلم با سوژه درسش حرف می‌زد می‌آمد و می‌نوشت متان، بعد می‌رفت ته کلاس و شروع‌ می‌کرد به گفت و گو با متان. متان تو چه هستی؟ از کجا پدید آمدی؟

می‌گویند روزی به مرحوم سیدابوالحسین جلوه که از حکمای مشائی دوره قاجار بود گفتند: «این سید جمال الدین اسدآبادی علم زیاد می‌‌داند.» او گفت: «بلی، علم زیاد می‌داند اما تکلیف خود را نمی‌داند.» مرحوم جلوه با این پاسخ نشان داد که مهمترین معضل روشنفکران در ایران ضعف آنها در پیگیری هویت مستقل برای خود است و در عین حال آنها قادر نیستند مبانی اقتدار فرهنگی خود را از طریق نقد خود در مرکز رویداد پیدا کنند و به همین دلیل بیشتر سرگشته‌اند.

هیچ چیز دردناک تر از مسدودکردن افق گذشته و آینده نیست، مسدودکردن این دو افق یعنی دریغ کردن معنویت از آدمی. ما انسانها در آنات و لحظه ها زندگی می کنیم. از آنی به آنی دیگر درمی لغزیم، بدون آنکه بتوانیم زمان را به عقب یا جلو تغییرمکان دهیم. در قلمرو جهان تجربه، ما زندانی آنات خود هستیم و ازاین روست که باید گذار از این جهان را تجربه کنیم. اما درجهان درون وضع معکوس می گردد. ما حتی قادریم به صورت ذاتی هستی بخش هر آن را صاحب ازل و ابد کنیم یعنی خالق کلمه و اسماء شویم.

یادم می آید که در کلاس چهارم دبیرستان در درس شیمی تجدید شدم. این خود علتی بود که نشان می داد من از این درس گریزانم. خدایش بیامرزد در دبیرستان دارالفنون معلمی بود به نام کوشا، روز اول که آمد سرکلاس طوری درس می داد که گاه ما خنده مان می گرفت. معلمانی که تابه حال دیده بودیم می آمدند و خیلی جدی و خشک درسشان را می دادند و می رفتند.